Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Składki ZUS  »   Okres opieki nad rodziną w drukach ZUS
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Okres opieki nad rodziną w drukach ZUS

Gazeta Podatkowa nr 77 (2056) z dnia 25.09.2023
Dorota Wyderska

Zdarza się, że w czasie trwania stosunku pracy pracownik korzysta z różnego rodzaju przerw i zwolnień z obowiązku wykonywania pracy. Tak jest m.in. w przypadku opieki nad członkiem rodziny. O takiej przerwie pracodawca ma obowiązek poinformować ZUS.

Opieka z zasiłkiem

Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje osobom zwolnionym od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad członkiem rodziny, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 1732 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową (patrz ramka).

Okres opieki nad chorym dzieckiem, jak i wypłacony ubezpieczonemu (np. pracownikowi, zleceniobiorcy) z tego tytułu zasiłek opiekuńczy, płatnik składek wykazuje w raporcie ZUS RSA sporządzonym za miesiąc, w którym dokonał wypłaty zasiłku. Jako kod świadczenia/przerwy należy podać w tym przypadku kod 312 oznaczający zasiłek opiekuńczy z ubezpieczenia chorobowego.

Trzeba pamiętać, że zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, którzy mogą zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny (zasada ta nie dotyczy opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat). W takiej sytuacji za okres sprawowania opieki ubezpieczony otrzyma zasiłek opiekuńczy pomniejszony o liczbę dni, w których opiekę nad dzieckiem mógł sprawować inny członek rodziny. W raporcie ZUS RSA, oprócz dni, za które ubezpieczonemu przysługuje zasiłek opiekuńczy, płatnik składek powinien wówczas wykazać również dni opieki nad dzieckiem, za które ubezpieczony nie otrzymał tego świadczenia. Okres ten należy jednak oznaczyć kodem 151 - jako okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku i wykazać w raporcie ZUS RSA sporządzonym za miesiąc, w którym faktycznie ta nieobecność ubezpieczonego wystąpiła (przykład).

Przykład

W sierpniu 2023 r. wpłynęło na profil płatnika składek zaświadczenie lekarskie, potwierdzające konieczność sprawowania przez pracownicę opieki nad chorym dzieckiem w wieku 5 lat. Zaświadczenie to zostało wystawione na okres 14 dni, tj. od 4 do 17 sierpnia 2023 r. W dniach od 16 do 17 sierpnia br. opiekę nad dzieckiem mógł jednak sprawować ojciec dziecka, przebywający w tych dniach na urlopie wypoczynkowym.

Pracodawca, jako podmiot uprawniony do wypłaty świadczeń, wypłacił pracownicy na koniec sierpnia 2023 r. zasiłek opiekuńczy w kwocie 2.632,80 zł, ale tylko za okres od 4 do 15 sierpnia 2023 r.

W raporcie ZUS RSA sporządzonym za pracownicę za sierpień 2023 r. pracodawca wykazał ją w dwóch blokach tego raportu:

- w bloku III.B. - z okresem 04.08.2023-15.08.2023, liczbą dni 12, kodem świadczenia 312 oraz kwotą wypłaconego zasiłku opiekuńczego, tj. 2.632,80 zł,
- w bloku IV.B. - podając nieobecność w pracy w okresie 16.08.2023-17.08.2023, liczbę dni 2 oraz kod świadczenia/przerwy 151.

Niepłatny urlop opiekuńczy

Od 26 kwietnia 2023 r., zgodnie z art. 1731 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465), pracownikowi przysługuje prawo do 5 dni (w roku kalendarzowym) urlopu opiekuńczego w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Do członka rodziny zalicza się syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka. Za okres tego urlopu pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia ani świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Nieobecność pracownika spowodowaną urlopem opiekuńczym, o którym mowa w art. 1731 Kodeksu pracy, pracodawca powinien wykazać w raporcie ZUS RSA sporządzonym za miesiąc, w którym ta nieobecność miała miejsce. Od 5 sierpnia 2023 r., tj. od dnia w którym weszła w życie zmiana przepisów rozporządzenia MRiPS w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych... (Dz. U. z 2022 r. poz. 1349 ze zm.), w przypadku nieobecności pracownika spowodowanej tym urlopem opiekuńczym jako kod świadczenia/przerwy pracodawca powinien podawać 131 (przed zmianą tego rozporządzenia należało stosować kod 151).

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki m.in. nad:

- dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadkach określonych w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej, np. w razie:
  nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
  choroby niani zatrudnionej przez rodziców na podstawie umowy uaktywniającej,
  choroby małżonka ubezpieczonego stale opiekującego się dzieckiem,
- dzieckiem niepełnosprawnym, tj. dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat w przypadkach określonych w art. 32 ust. 1 pkt 2b ustawy zasiłkowej,
- chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat,
- chorym dzieckiem niepełnosprawnym do ukończenia 18 lat,
- innym chorym członkiem rodziny (np. małżonkiem, rodzicem, teściem, dziadkiem, wnukiem, rodzeństwem, dzieckiem w wieku powyżej 14 lat - o ile pozostają z osobą sprawującą opiekę we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie sprawowania opieki).
Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Składki ZUS - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.