Osoba fizyczna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. W bieżącym roku podatkowym i dwóch poprzednich latach nie otrzymała żadnej pomocy de minimis. Jednocześnie ta osoba fizyczna (nie w ramach prowadzenia działalności gospodarczej) posiada większościowy pakiet udziałów w spółce z o.o., która w ciągu ostatnich trzech lat otrzymała pomoc de minimis w wysokości 23 tys. euro, oraz posiada większościowy pakiet akcji w spółce akcyjnej, która otrzymała 135 tys. euro. Czy do limitu pomocy de minimis dla osoby fizycznej wlicza się pomoc, którą uzyskała zarówno spółka z o.o., jak i spółka akcyjna? Czy do limitu pomocy de minimis dla spółki akcyjnej wlicza się pomoc, którą uzyskała spółka z o.o.? Czy na gruncie ustawy o CIT i ustawy o rachunkowości spółka akcyjna i spółka z o.o. są podmiotami powiązanymi?
Limit pomocy de minimis w okresie trzech lat podatkowych (200 tys. euro) dotyczy jednego przedsiębiorstwa, obejmującego wszystkie jednostki gospodarcze, które są ze sobą powiązane. Powiązanie to wystąpi, gdy jedna jednostka gospodarcza:
Jednostki gospodarcze pozostające w jakimkolwiek stosunku, o którym mowa powyżej, za pośrednictwem jednej innej jednostki gospodarczej lub kilku innych jednostek gospodarczych również są uznawane za jedno przedsiębiorstwo. Mowa o tym w art. 2 ust. 2 rozporządzenia Komisji 1407/2013/UE w sprawie (...) pomocy de minimis.
Na potrzeby limitów pomocy de minimis osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność jest przedsiębiorstwem. Ma status przedsiębiorstwa powiązanego ze spółką z o.o. i spółką akcyjną, ponieważ w jednej i drugiej ma większościowy pakiet udziałów/akcji. Oznacza to, że do limitu pomocy de minimis osoby fizycznej wlicza się kwoty pomocy w pełnej wysokości uzyskane przez spółkę akcyjną i spółkę z o.o. Zatem osoba fizyczna w trzecim roku podatkowym ma do wykorzystania 42 tys. euro pomocy de minimis (200 tys. euro - 158 tys. euro).
Dla celów limitu pomocy de minimis spółka akcyjna i spółka z o.o. są podmiotami powiązanymi, gdyż większościowy pakiet udziałów/akcji należących do osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą gwarantuje jej kontrolę nad tymi spółkami. Tym samym spółka akcyjna do limitu pomocy de minimis wlicza pomoc o tym charakterze uzyskaną przez spółkę z o.o. Ma to zastosowanie również do spółki z o.o., która do limitu pomocy de minimis zalicza pomoc uzyskaną przez spółkę akcyjną. Spółki te jako podmioty powiązane w sposób pośredni, tj. przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, mają wspólny limit pomocy de minimis. Jest to weryfikowalne, ponieważ w formularzu informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis wykazuje się powiązania z innymi przedsiębiorcami.
Podobnie sytuacja powiązań pomiędzy spółkami wygląda na tle ustawy o pdop (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.). Na gruncie art. 11a ust. 1 pkt 4) tej ustawy podmioty powiązane są charakteryzowane przez jedno z czterech kryteriów. Dwa z nich odnoszą się do wywierania znaczącego wpływu. Chodzi tu o podmioty:
Przez wywieranie znaczącego wpływu należy rozumieć posiadanie bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25%: udziałów w kapitale lub praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących, zarządzających lub udziałów/praw do udziału w zyskach, stratach albo majątku. W takim ujęciu, w sytuacji gdy osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą posiada większościowy pakiet udziałowy w spółce z o.o. oraz większościowy pakiet akcji w spółce akcyjnej, spółki te traktuje się jako powiązane, pomimo że nie łączą je bezpośrednie relacje.
Na gruncie ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.) spółka z o.o. i spółka akcyjna nie są podmiotami powiązanymi. W oparciu o art. 3 ust. 1 pkt 43 tej ustawy jednostki powiązane to dwie lub więcej jednostek wchodzących w skład danej grupy kapitałowej. Grupę kapitałową stanowi jednostka dominująca wraz z jednostkami zależnymi. Jednostką dominującą może być spółka prawa handlowego lub przedsiębiorstwo państwowe, sprawujące kontrolę nad jednostką zależną. Kontrola ta polega na kierowaniu polityką finansową i operacyjną jednostki zależnej w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych przez jednostkę dominującą. Na gruncie ustawy o rachunkowości osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą nie jest jednostką dominującą, a spółka akcyjna i z o.o. nie są jej jednostkami zależnymi.
Spółki powiązane pośrednio mają wspólny limit pomocy de minimis.
|