Ubezpieczenia w ZUS z tytułu kolejnej firmy

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. W przypadku gdy prowadzą jedną firmę i poza nią nie mają innego źródła dochodów, wówczas składki ubezpieczeniowe opłacają tylko z tego tytułu. Inaczej jest, gdy przedsiębiorca otwiera dodatkową działalność. W takiej sytuacji pojawiają się wątpliwości, czy kolejna firma stanowi tytuł do ubezpieczeń, która z nich jest właściwa do opłacania składek, czy zgłosić dodatkową firmę w ZUS.

Ubezpieczenia społeczne

Obowiązkowi ubezpieczeń społecznych podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Zalicza się do nich:

• osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych;
   
• twórców i artystów;
   
• prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu:
   
• w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
   
• z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o pdof;
   
• wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;
   
• osoby prowadzące publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego

Ubezpieczeniu zdrowotnemu obowiązkowo podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są m.in. osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność (z wyłączeniem osób, które zawiesiły jej wykonywanie).

Dla celów ubezpieczenia zdrowotnego rodzajami działalności są:

• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej, jawnej, komandytowej, partnerskiej, jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
   
• wykonywanie działalności twórczej lub artystycznej jako twórca lub artysta;
   
• wykonywanie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, lub z którego przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o pdof;
   
• inna niż określona wcześniej pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej (np. na podstawie wpisu do CEIDG) lub innych przepisów szczególnych.

Podjęcie kolejnej działalności

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność, podejmująca wykonywanie kolejnej pozarolniczej działalności jest objęta ubezpieczeniami społecznymi tylko z jednego wybranego przez siebie rodzaju działalności. Pozostałe rodzaje działalności nie stanowią dla niej tytułu zarówno do obowiązkowych, jak i dobrowolnych ubezpieczeń społecznych.

Osoba prowadząca kilka rodzajów pozarolniczej działalności opłaca składki społeczne tylko z jednego rodzaju działalności.

Inaczej jest w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego. Jeśli osoba prowadząca pozarolniczą działalność uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów takiej działalności, wówczas składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca odrębnie od każdego rodzaju działalności. Z kolei jeśli przedsiębiorca uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki (nawet jeśli są to spółki w ramach tego samego rodzaju działalności), wówczas składkę zdrowotną opłaca odrębnie od każdej prowadzonej spółki. Nie należy natomiast opłacać więcej niż jednej składki zdrowotnej, gdy przedsiębiorca uzyskuje przychody pochodzące np. z kilku branż, ale uzyskane w ramach jednego rodzaju działalności (przykład).

Czy zgłosić w ZUS kolejną firmę?

Osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność (zarówno indywidualnie, jak i w formie jednej ze spółek wcześniej wymienionych) jest płatnikiem składek na własne ubezpieczenia. Osoba ta, po rozpoczęciu wykonywania kolejnej działalności, zasadniczo nie składa w ZUS dodatkowego zgłoszenia płatnika składek (jak również zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego). Informację o ewentualnym kolejnym adresie prowadzenia działalności przekazuje we wniosku CEIDG-1 lub jeśli podlega wpisowi do KRS - poprzez złożenie w ZUS formularza ZUS ZAA. Tak wyjaśnił ZUS w poradniku "Ogólne zasady wypełniania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych" zamieszczonym na stronie internetowej www.zus.pl. Powyższe dotyczy wyłącznie płatników składek na własne ubezpieczenia. Zasada braku obowiązku dodatkowego zgłoszenia płatnika nie ma natomiast zastosowania w sytuacji, gdy np. osoba prowadząca indywidualną działalność gospodarczą (będąca płatnikiem składek tylko na własne ubezpieczenia) dodatkowo rozpoczęła wykonywanie działalności w nowo powstałej spółce jawnej (jako jej wspólnik), która zatrudniła pracowników. W tym przypadku spółka powinna zostać zgłoszona w ZUS jako płatnik składek za osoby zatrudnione.

Natomiast w razie zmiany rodzaju działalności właściwej do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, powodującej zmianę kodu tytułu ubezpieczenia (np. z 05 10 na 05 43), przedsiębiorca powinien zawiadomić o tym ZUS. W tym celu dokonuje wyrejestrowania siebie z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA, a następnie zgłasza się ponowie do nich na druku ZUS ZUA.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.)

Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)