Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Zawieszanie i likwidacja firmy  »   Likwidacja działalności gospodarczej przez osobę fizyczną
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Likwidacja działalności gospodarczej przez osobę fizyczną

Poradnik VAT nr 11 (347) z dnia 10.06.2013

Likwidacja działalności gospodarczej przez podatnika VAT skutkuje licznymi obowiązkami w zakresie podatku VAT. Wynika to z podstawowego celu, jakiemu służyć ma podatek od towarów i usług, czyli opodatkowaniu konsumpcji. Jeżeli bowiem podatnik odliczył podatek od nabycia towarów, które następnie zostały przeznaczone w istocie na konsumpcję, to obciąża go podatek należny (vide: wyrok WSA w Lublinie z dnia 9 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Lu 27/08, orzeczenie prawomocne), który musi zostać odprowadzony do urzędu skarbowego.

1. Obowiązki podatnika VAT w przypadku zaprzestania działalności

» Sporządzenie spisu z natury towarów na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających VAT

Zgodnie z art. 14 ust. 5 ustawy o VAT, obowiązek ten dotyczy wyłącznie towarów, w stosunku do których podatnikowi przysługiwało uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego. Z tym, że jeżeli podatnik nie odliczył VAT mimo tego, że prawo do pomniejszenia podatku należnego mu przysługiwało (zrezygnował z odliczenia lub był błędnie przekonany, że prawo to mu nie przysługuje), to i tak wtedy powstaje obowiązek podatkowy z tego tytułu.

W remanencie likwidacyjnym podatnik wykazuje wyłącznie:

  • towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy (o czym wprost stanowi art. 14 ust. 1 ustawy o VAT),
     
  • środki trwałe (stanowisko przyjęte w doktrynie i orzecznictwie - vide: interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2009 r., nr IPPP1-443-116/09-4/PR, Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 18 lipca 2011 r., nr IBPP2/443-448/11/ASz).


» Zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o dokonanym spisie z natury

Informację tę załącza się do deklaracji składanej za okres obejmujący dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT, podając ustaloną na podstawie spisu z natury wartość towarów i kwotę podatku należnego.


» Dokonanie korekty wcześniej odliczonego podatku naliczonego

Z chwilą zakończenia działalności gospodarczej, może nastąpić zmiana przeznaczenia poniesionych wydatków ze związanych z wykonywaniem czynności opodatkowanych na związane z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu (gdyż podatnik nie będzie już wykonywać działalności opodatkowanej). W takim przypadku, zgodnie z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT, podatnik jest zobowiązany do korekty odliczonego wcześniej podatku VAT.

Korekta ta następuje w oparciu o zasady przewidziane w przepisach art. 91 ust. 1-6 ustawy o VAT, a jej warunkiem jest zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT w tzw. okresie korekty. I tak długość okresu korekty wynosi dla:

  • środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa przekracza 15.000 zł - 5 lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntu - 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania (art. 91 ust. 7a ustawy o VAT),
     
  • środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł - 12 miesięcy, licząc od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania (art. 91 ust. 7b-7c ustawy o VAT).

Natomiast w przypadku towarów handlowych, surowców lub materiałów oraz usług nabytych z zamiarem wykorzystania do czynności opodatkowanych i niewykorzystanych z takim zamiarem, korekty podatku naliczonego dokonuje się jednorazowo w deklaracji składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła zmiana prawa do odliczenia (art. 91 ust. 7d ustawy o VAT).

Warto w tym miejscu podkreślić, że w razie wykazania danego towaru w spisie z natury i odprowadzenia z tego tytułu podatku należnego, nie ma zastosowania korekta wynikająca z art. 91 ustawy o VAT (gdyż nie następuje tutaj zmiana przeznaczenia towaru). Korekty należałoby natomiast dokonać np. od zakupu wartości niematerialnych i prawnych, które są usługami w rozumieniu ustawy o VAT i w związku z tym nie są one ujmowane w spisie z natury.


» Zwrot odliczonych lub zwróconych kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących

W przypadku, gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu za pośrednictwem kas fiskalnych, podatnik zaprzestał ich używania - to w myśl art. 111 ust. 6 ustawy o VAT - zobowiązany jest do zwrotu odliczonych lub zwróconych kwot wydatkowanych na zakup tych kas.

Zwrotu należy dokonać na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po:

a) miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie takiego zwrotu (tj. zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT), jeżeli podatnik rozlicza podatek za okresy miesięczne,

b) kwartale, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie takiego zwrotu, jeżeli podatnik rozlicza podatek za okresy kwartalne.


» Rozliczenie podatku od towarów i usług za ostatni miesiąc (kwartał) prowadzenia działalności gospodarczej

Dokonując rozliczenia podatnik musi uwzględnić kwoty:

  • podatku należnego i naliczonego związane ze sprzedażą i zakupami dokonanymi w ostatnim okresie rozliczeniowym, w którym wykonywane były czynności podlegające opodatkowaniu VAT,
     
  • podatku należnego wynikające z dokonanego spisu z natury na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT (poz. 33 deklaracji VAT-7, VAT-7D, VAT-7K obowiązującej począwszy od rozliczenia za kwiecień 2013 r.),
     
  • podatku naliczonego skorygowanego w oparciu o art. 91 ust. 7 ustawy o VAT (poz. 43 i 44 deklaracji VAT-7, VAT-7D, VAT-7K obowiązującej począwszy od rozliczenia za kwiecień 2013 r.).


» Zgłoszenie naczelnikowi urzędu skarbowego zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu

W tym celu podatnik składa formularz VAT-Z, którego wzór określony został w załączniku nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 55, poz. 539 ze zm.).

W formularzu VAT-Z należy wskazać:

  • w poz. 20 - datę, od której podatnik zaprzestał wykonywania czynności opodatkowanych,
     
  • w poz. 21 - przyczynę zaprzestania wykonywania tych czynności,
     
  • w poz. 23 - kwartał lub miesiąc (w zależności od sposobu rozliczeń podatku VAT), za który podatnik złożył ostatnią deklarację podatkową.

Wprawdzie w art. 96 ust. 6 ustawy o VAT nie wskazano terminu, w jakim należy złożyć formularz VAT-Z, mimo to na ogół organy podatkowe wymagają, aby zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności opodatkowanych zostało złożone w ciągu siedmiu dni od dnia zaprzestania wykonywania tych czynności.

Złożone zgłoszenie stanowi podstawę do wykreślenia podatnika z prowadzonego przez organ podatkowy rejestru podatników VAT (art. 96 ust. 6 ustawy o VAT).


2. Aport a zaprzestanie działalności gospodarczej

W przypadku, gdy przedmiotem aportu wnoszonego przez osobę fizyczną w trakcie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT do spółki cywilnej jest całe przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, to czynność ta podlega wyłączeniu z zakresu opodatkowania VAT (art. 6 pkt 1 ustawy o VAT). Osoba wnosząca tego rodzaju aport nie odprowadza podatku należnego, jak również nie koryguje VAT odliczonego uprzednio w związku z nabyciem składników majątkowych wchodzących w skład jej przedsiębiorstwa. Natomiast po stronie nabywcy (będącego beneficjentem praw i obowiązków zbywcy), powstaje obowiązek skorygowania podatku naliczonego w trybie art. 91 ust. 9 ustawy o VAT (chodzi tutaj o korektę określoną w art. 91 ust. 1-8 ustawy o VAT).

Natomiast jeśli przedmiotem aportu są poszczególne składniki wchodzące w skład majątku przedsiębiorcy, to czynność ta objęta jest zakresem działania ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu lub zwolnieniu z podatku w zależności od tego, co stanowi przedmiot aportu (czy jest to nieruchomość zabudowana czy niezabudowana, samochód osobowy czy ciężarowy, towar używany itp.).

W konsekwencji, jeżeli podatnik wniósł w formie aportu całe swoje przedsiębiorstwo, jego zorganizowaną część bądź poszczególne składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa przed zaprzestaniem wykonywania czynności podlegających VAT, to nie ma obowiązku późniejszego wykazywania tych składników w spisie z natury, jak również korygowania podatku naliczonego w oparciu o art. 91 ust. 7 ustawy o VAT.

Natomiast w sytuacji, kiedy podatnik zaprzestał wykonywania czynności podlegających VAT, a tym samym odprowadził podatek należny wynikający ze sporządzonego spisu z natury zgodnie z art. 14 ust. 5 ustawy o VAT oraz skorygował podatek naliczony w trybie art. 91 ust. 7 ustawy o VAT, to wówczas późniejsze wniesienie aportem składników majątkowych uprzednio wykorzystywanych w działalności gospodarczej, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy od dnia zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT (stosownie do treści art. 14 ust. 7 ustawy o VAT).


3. Jaką datę wskazać na drukach sporządzanych w związku z zaprzestaniem działalności?

Podatnik aportem 1 lipca 2012 r. wniósł swoją jednoosobową firmę do nowopowstałej spółki cywilnej, a likwidacja "starej" firmy nastąpiła w dniu następnym (tj. 2 lipca 2012 r.). Remanent likwidacyjny został sporządzony z datą 30 czerwca 2012 r., bo tego właśnie dnia zakończono sprzedaż towarów. Natomiast na druku VAT-Z podatnik wskazał datę: 2 lipca 2012 r., którą poprawił za sugestią urzędnika na dzień: 30 czerwca 2012 r. Czy w tej sytuacji podatnik musi zapłacić VAT od aportu?

Art. 14 ust. 5 ustawy o VAT nakazujący sporządzenie spisu z natury, jak również art. 96 ust. 6 ustawy o VAT dotyczący wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT, nie odwołują się do pojęcia likwidacji działalności gospodarczej. W przepisach tych prawodawca posłużył się sformułowaniem: "zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT", nie definiując jednocześnie tego pojęcia. Natomiast zgodnie ze Słownikiem języka polskiego (www.sjp.pwn.pl) "zaprzestać" oznacza "przestać coś robić". Tym samym zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT należy rozumieć jako definitywne (a nie czasowe) zakończenie wykonywania czynności podlegających VAT.

Ze stanu faktycznego opisanego w pytaniu wynika, że w dniu 30 czerwca 2012 r. Czytelnik zakończył sprzedaż towarów (odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju stanowi jedną z czynności podlegających VAT na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Tym samym Czytelnik zaprzestał wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT w rozumieniu art. 14 ust. 5 i art. 96 ust. 6 ustawy o VAT. A zatem na dzień 30 czerwca 2012 r. powinien zostać sporządzony spis z natury tych towarów, w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, a które nie zostały przed zaprzestaniem wykonywania czynności podlegających VAT sprzedane/zbyte czy też wniesione w formie aportu. I od tych towarów objętych spisem z natury podatnik powinien odprowadzić podatek należny do urzędu skarbowego, czy też ewentualnie skorygować podatek naliczony w trybie art. 91 ust. 7 ustawy o VAT. Jeżeli rozliczony zostanie VAT z tytułu poszczególnych składników majątkowych wykorzystywanych przez Czytelnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to wówczas wniesienie tych składników w formie aportu do spółki osobowej korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 14 ust. 7 ustawy o VAT.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że w przypadku zastosowania się podatnika do ustnych uzgodnień z urzędem skarbowym nie korzysta on z ochrony przed poniesieniem ewentualnej szkody. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 9 czerwca 2009 r. (sygn. akt I SA/Bd 209/09, orzeczenie prawomocne) stwierdził bowiem, że ustawodawca w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) uregulował instytucję pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Podatnik, chcąc uzyskać stanowisko organu podatkowego co do interpretacji przepisów prawnych, powinien korzystać z powyższej instytucji, co daje mu ochronę przed poniesieniem szkody, jeżeli zastosuje się do tej interpretacji.


Zawieszanie i likwidacja firmy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.